روتاری اواپراتور چیست؟ مشخصات و کاربرد های دستگاه تبخیر روتاری

روتاری اواپراتور چیست؟

یک دستگاه تبخیر روتاری (با اصطلاحات rotavap و rotovap یا روتاری اواپراتور نیز شناخته می شود) دستگاهی می باشد که در آزمایشگاه های شیمی، برای حذف موثر و آرام حلال ها از نمونه ها به واسطه عمل تبخیر استفاده می گردد.زمان ارجاع به آن در مباحث تحقیقاتی شیمی ، توضیح استفاده از این تکنیک و دستگاه ممکن می باشد حاوی اصطلاح دستگاه تبخیر روتاری باشد ،اما شیوه ی بیان و استفاده از این تکنیک و دستگاه اغلب در قالب دیگری صورت می پذیرد ( برای مثال  نمونه تحت فشار کاهش یافته تبخیر شده بود).

دستگاه تبخیر روتاری و یا همان روتاری اواپراتور همینطور در پخت مولکولی برای آماده سازی مقطر ها و عصاره ها استفاده می گردد.یک دستگاه روتاری اواپراتور ساده توسط لیمان سی کرگ اختراع شده بود.برای اولین بار توسط کمپانی سوییسی Büchi نمونه ی تجاری این دستگاه در سال ۱۹۵۷ آماده شد.یکی از برند های متداول تبخیر کننده عبارتند از:  IKA -velp-dragon در مباحث تحقیقاتی متداول ترین شکل یک تبخیر کننده ی ۱ لیتری می باشدکه برای استفاده بر روی میز کار آزمایشگاهی طراحی شده است و در مقیاس بزرگ نمونه هایی وجود دارندکه در کارخانه های آزمایشی برای اعمال تجاری شیمیایی مورد استفاده قرار می گیرند.

کاربرد روتاری اواپراتورها

روتاری اواپراتور، اغلب موارد و به راحتی برای جداسازی حلال هایی با نقطه جوش هایی پایین مثل N-هگزان ها و یا اتیل استات ها از ترکیباتی جامد در دما و فشار اتاق مورد استفاده قرار می گیرند.با این حال، کاربرد دیگر آن ها جداسازی و حذف حلال ها از نمونه هایی می باشد که شامل ترکیبات مایع می باشند،

حتی اگر حلال و این مایعات، دارای تبخیرهای مشابه باشند که به آن رفتار آزتروپیک گفته می شود.اما در این حالت تفاوت کم و کافی در بین نقطه جوش مواد و حلال مایع هم باید وجود داشته باشد.حلال هایی با نقطه جوش بالاتر مثل آب (۱۰۰ درجه سانتیگراد فشار استاندارد اتمسفر، ۷۶۰ تور یا یک بار)، دی متیل فرم آمید (DMF، ۱۵۳ درجه سانتیگراد)،دی متیل سولفوکسید (DMSO، ۱۸۹ درجه سانتیگراد)، نیز میتوانند تبخیر گردند که این امر بستگی به این دارد که سیستم تبخیری به اندازه کافی فشارش کاهش یافته است.

با این حال، بیشترین توسعه اخیر در موارد زیر رخ داده می باشد (تبخیر کردن در حالی که ماده مورد نظر با سرعت بالا ورتکس و یا سانتریفیوژ می شود).روتاری اواپراتور برای حلال هایی دارای پیوندهای هیدروژنی و در نتیجه نقطه تبخیر بالا، مثل مواردی مانند آب  یک راه حل متناسب می باشد،به طوری که یک روش دیگر تبخیری و یا خشک کردن (لیفولیزیشن) برای اینکار قابل استفاده است.بخشی از این مورد به علت این واقعیت است که تعدادی از حلال ها گرایش به تکان خوردن دارند.

در مورد تانک ازت هم بیشتر بدانید

بخش عمده یک روتاری تبخیر کننده

1.  یک موتور که بالن تبخیر و یا شیشه کوچک حاوی نمونه را می چرخاند.
2. یک مجرای بخار که هم به عنوان محور چرخش نمونه عمل می کند و هم رابطی است که باعث خارج شدن بخارها از نمونه می گردد. 
3. یک سیستم خلا که باعث می شود فشار در داخل محفظه نمونه کم شده و عمل تبخیر سریع تر صورت پذیرد. 
4. یك حمام مایع گرم كه معمولاً از آب برای حرارت دادن به نمونه ای كه می خواهد تبخیر گردد استفاده می شود. 
5. یك كندانسور و یا مبرد با یك مارپیچ كه با عبور از بین آن بخارها خنک شده و تبدیل به مایع می گردند. 
6. یك فلاسك جمع آوری حلال دوباره مایع شده condensate collecting flask در پایین كندانسور برای گرفتن حلال دوبار تقطیر. 
7. مكانیسم مكانیكی یا موتوری برای برداشتن سریع فلاسك تبخیر از داخل حمام آب گرم.